De relatief nieuwe branchevereniging ''Vereniging Nederlandse Online Kansspelen'' kwam op 14 december met het persbericht dat Nederland vanaf dat moment een nieuwe Reclamecode voor Online Kansspelen rijker was. De branchevereniging gaf hiermee aan in te willen spelen op het publieke sentiment omtrent gokreclames en de daartoe leidende gokverslavingen. Met uitdrukkelijke aandacht voor kwetsbare jongeren.

Met name het beteugelen van de frequentie en uitzendtijden van gokreclames heeft de aandacht. De VNLOK deed met deze code een flinke schep bovenop de al bestaande wetgeving omtrent Kansspelen op Afstand. Vanuit de politiek kwam, onder leiding van Mirjam Bikker (Christen Unie), echter de kritiek dat de zelfregulerende code niet voldoende was aangezien de handhaving omslachtig is en die enkel achteraf bij klachten plaats kan vinden. Zij diende een motie in tot het ook wettelijk vastleggen van een reclamevenster van 21.00 tot 06.00 uur voor alle online gokreclame. Dit venster was al geldend voor alle gokreclame op radio en televisie.

Tot stand komen van code een turbulent proces

9 September jl. werd de nieuwe branchevereniging VNLOK opgericht. De initiatiefnemers zijn Holland Casino N.V., FPO Nederland B.V., JOI Gaming Limited, Nederlandse Loterij B.V. en ZEbetting & Gaming Nederland B.V.

Direct bij aankondiging van de oprichting werd bekend gemaakt dat de VNLOK samen met VAN gaming en bet365 zich in willen zetten voor de ontwikkeling van de ROK (Reclamecode Online

Kansspelen). Zo willen zij voorkomen dat de consument overspoeld wordt met gokreclames bij het opengaan van de online kansspelmarkt op 1 oktober jl. De Consumentenbond trok zich echter terug uit de onderhandelingen op de datum waarop het online gokken van start ging. Dit leidde tot een behoorlijke vertraging maar in December kwam toch het persbericht van de VNLOK dat de overgebleven partijen de code hadden voltooid en dat deze vanaf 15 december van kracht zou zijn.

De Reclamecode Online Kansspelen in grote lijnen

Sinds 1 April 2021 is de Wet Kansspelen op Afstand geldig. De ROK voegt daar een flink aantal

beperkingen aan toe. Zo zijn er volume en inhoudelijke beperkingen overeengekomen.

De zestal maatregelen omtrent volume zijn:

  • Een maximaal aantal van 3 gokreclames per reclameblok.
  • De lengte van de reclames wordt begrensd tot maximaal 30 seconden.
  • Een verbod op twinspots.
  • De beperkingen gelden niet alleen voor de online kansspelreclames maar ook voor vestigingen van de participerende casino's.
  • De reclames mogen niet worden uitgezonden bij zenders of programma's die zich voor 25% of meer richten op jongeren en jongvolwassenen.
  • Online mag alleen tussen 21.00 en 06.00 uur gokreclames worden gemaakt. Dit is een wettelijke beperking die al geldt voor tv-reclames.

De zestal maatregelen omtrent inhoud zijn:

  • Het wordt verboden in de buurt van scholen, pretparken, verslavingsinstellingen en ziekenhuizen reclame te maken voor kansspelen.
  • Op jongeren en jongvolwassenen mag niet worden ingespeeld via hun belevingswereld.
  • Ook mag er niet ingespeeld worden op hebberigheid en mogen de risico's niet worden gebagatelliseerd.
  • Verder is er een verbod op bonussen voor jongvolwassenen (18-24 jaar). Bonussen mogen niet worden geadverteerd op TV, Radio of buiten op billboards en dergelijke.
  • Er geldt een maximale hoogte van 250 euro voor welkomstbonussen.
  • De bonusvoorwaarden moeten goed te vinden en leesbaar zijn en zodanig worden geformuleerd dat ze makkelijk te begrijpen zijn.
  • Verder is de code geheel in lijn met de al bestaande strenge wetsbepalingen zoals je die vinden kunt in de KOA.

Publiekssentiment

Het publiekssentiment omtrent de gokreclames die op de televisie komt sinds 1 oktober is alles

behalve positief. Op verschillende programma's is het thema uitgebreid ter sprake gekomen en is er aandacht besteed aan de gevaren van kansspelreclame. In de Tweede Kamer is een duidelijk signaal afgegeven dat het inderdaad de spuigaten uitliep. Zo stemde het merendeel van de Tweede Kamer voor de motie 186 van Michiel van Nispen (SP). Deze motie vroeg om een algeheel verbod op gokreclames.

Op 15 december ontraden demissionair minister Sander Dekker de motie en zei dat het hier nog te vroeg voor was.

Voorzitter. De motie op stuk nr. 186 ontraad ik onder verwijzing naar het debat van gisteren. Dit zou heel concreet betekenen dat er geen reclames meer mogelijk zouden zijn op de televisie. Ik sluit niet uit dat dat in de toekomst ooit een keer nodig zou kunnen zijn, maar ik vind het daarvoor nu te vroeg.

Nadat de kamer (Kamer) voor de motie stemde zei de minister het volgende:

Ik ga natuurlijk eerst even goed nadenken wat dit nu betekent. Ik deel de zorg met de Kamer. Als je kijkt naar de massaliteit van de reclames voor online gokken is dat natuurlijk enorm geweest de afgelopen tijd. […] Je moet natuurlijk wel altijd kijken wat dat precies betekent want wat is nou een verbod op ongerichte reclame. Betekent dat alle televisiereclame? Betekent dat alle shirtsponsoring van voetbalclubs bijvoorbeeld? Dat zou hele vergaande gevolgen hebben voor de inkomsten van heel veel van die clubs. Dus daar wil ik even goed naar kijken hoe we dat doen.

Inmiddels is bekend geworden dan demissionair minister Sander Dekker niet terug zal komen in het nieuwe kabinet. Het nieuwe kabinet zal nieuwe minister aanwijzen en dit zal waarschijnlijk gebeuren rondom 3 januari. Wie aan deze motie een gevolg zal geven is dus vooralsnog onduidelijk.

Flink hoge reclame-uitgaven online casino's, met name staatsdeelnemingen.

Inmiddels zijn er cijfers bekend over de reclame-uitgaven van verschillende kansspelbedrijven tijdens de maanden oktober en november. Toto en Holland Casino lopen hierbij aan kop en gaven gezamenlijk in de eerste twee maanden sinds de online markt open is in Nederland bijna 12 miljoen euro bruto uit. De werkelijke bestedingen liggen waarschijnlijk echter veel lager door afgesproken kortingen waarin geen inzicht is.

Opvallend is dat ze beiden matigden in hun uitgaven in de tweede maand. Hetzelfde kan niet gezegd worden over de private vergunninghouders. Zij gaven relatief minder uit maar gingen percentueel allen omhoog met hun reclame-uitgaven in de tweede maand.

De echte grote koplopers blijven de loterijen, met als voorlopers de staatsdeelnemingen. Deze zijn echter zo ingeburgerd in het reclamebeeld dat zij niet of nauwelijks nog kritiek hoeven te verwachten uit het publieke domein. Loterijen staan in de wet ook gecategoriseerd als minder gevaarlijke in termen van gokverslaving.