De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft EA (Electronic Arts) vrijgesproken van het moeten betalen van een dwangsom van € 250.000 per week aan de Kansspelauthoriteit. De dwangsom was in 2020 aan EA opgelegd door de Kansspelauthoriteit omdat volgens hen de FIFA Ultimate Team-lootboxes een vorm van illegaal gokken zou zijn.
De uitspraak
De uitspraak van de Raad van State op 9 maart 2022 was een hoger beroep op de uitspraak van de rechtbank in Den Haag op 15 oktober 2020. Deze rechtszaak speelde zich af in 2019. Door de uitspraak op 9 maart komt de dwangsom te vervallen en wordt de eerdere uitspraak vernietigd. Als gevolg hiervan kan EA doorgaan met FIFA games zoals het ze nu ontworpen zijn en hoeft het bedrijf de gameplay niet te veranderen.
Als gevolg van deze strijd geeft de Kansspelcommissie het volgende aan in een nieuwsbericht op hun website:
“De dwangsom aan EA is onterecht door de Kansspelautoriteit (Ksa) opgelegd. De loot boxes in computerspel FIFA22 zijn geen kansspel als bedoeld in de Wet op de kansspelen. Dat is de strekking van de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, de hoogste bestuursrechter. Die oordeelde vandaag in hoger beroep. Daarmee is de uitspraak onherroepelijk. De Ksa gaat bezien wat de consequenties van deze uitspraak zijn voor haar aanpak van loot boxes.”
Het betoog
De Ksa betoogde dat er sprake was van een kansspel en dit is nu incorrect bevonden door de Raad van State. Zij beargumenteerde dat de inhoud van de boxen werd bepaald door toeval en dat de spelers een economische waarde vertegenwoordigen.
EA was het daar niet mee eens en kwam met het tegenargument dat het een de packs van virtual spelers geen kansspel zijn maar onderdeel van een breder behendigheidsspel binnen de zogenaamde FUT modus. Het verkrijgen van de packs is dus niet een apart spel maar aangezien ze alleen maar kunnen worden verworven door gameplay in de FUT-modus. Dit geldt volgens hen voor 92% van de packs. Daarnaast beargumenteerden zij dat de packs die je uit de lootboxes kon verwerven niet als premie of prijs kon worden gekwalificeerd omdat het verder buiten het spel, in de echte economie, geen economische waarde heeft.
De Raad van State gaan mee in de redenering van de EA en zegt daarover het volgende:
"De packs worden niet in een omgeving die losstaat van de FUT-modus geopend. Hoewel het openen van packs niet tijdens het spelen van wedstrijden en opdrachten zelf kan plaatsvinden, gebeurt dat wel in dezelfde FUT-modus. Dat de packs aldus apart van de wedstrijd of in game-opdracht geopend worden, maakt niet dat sprake is van een apart spel"
België en Nederland niet op gelijke voet
Wel opvallend is dat de EA nu in verschillende landen met verschillende realiteiten te maken heeft. Zo heeft de Belgische Kansspelcommissie in 2019 afgedwongen geen lootboxen meer te gebruiken omdat zij meenden dat het in strijd was met de kansspelwet. EA heeft daar gehoor aan gegeven en is geen rechtszaak aangegaan. In Nederland zal het bedrijf doorgaan met de FUT modus en de daarin aanwezige lootboxen.
Invloed uitspraak op andere spellen met lootboxen
Of de uitspraak invloed zal hebben op andere spelontwikkelaars die lootboxen aanbieden in hun spellen is nog maar te bezien. Deze uitspraak gaat zeer specifiek over FIFA-GAMES' lootboxen en is dus niet 1 op 1 overdraagbaar op andere (soortgelijke) spellen.
